Vestingwallen Heusden

Stadsmuur Heusden: van beschermend tot beschermd

Vestingstad Heusden is één van de eerste Hollandse steden die omringd is door een stadsmuur. Daarna zijn er vestingwallen gebouwd om het stadje te beschermen. Nu zijn deze vestingwallen, met de resterende muur langs de Maas, in Heusden beschermd cultureel erfgoed.

Lange tijd onneembaar vanwege stadsmuur Heusden

De eerste stenen van de stadsmuur van Heusden, met poorten en torens, zijn gelegd in het midden van de 14e eeuw. Dat werd het begin van de huidige vesting. In 1572 legde een stadsbrand Heusden grotendeels in as en werd ze ingenomen door de watergeuzen. Eenmaal weer in Staatse handen werd in 1579 besloten tot stadsversterking volgens het Oud-Nederlands Vestingstelsel. Het plan is afkomstig van vestingbouwer Adriaen Anthonisz van Alcmaer en uitgevoerd door Jacob Kemp, schout van Gorinchem.  Tijdens het Twaalfjarig Bestand werd vestingstad Heusden verder versterkt en uitgebouwd. Het doel van de vestingwallen in Heusden: de bescherming van het kasteel en de haven van Heusden. Dat werkte want deze vestingstad gold lang als “TLANTS STERCKTE”, onneembaar dus.

Monumentale waarde

Het gaat bergafwaarts met de verdedigingswerken nadat vestingstad Heusden in 1821 de vestingstatus en in 1879 het garnizoen verliest. Dit leidt tot ernstig verval van de werken. Gelukkig kwam het besef van de monumentale waarde van de vesting op tijd. Daardoor is de vestingstad Heusden behouden en gerestaureerd naar de stadskaart van J. Blaeu uit 1649. De grondige restauratie die in 1968 startte, bracht Heusden in 1980 de hoogste Europese restauratieprijs 'Europa Nostra'. Wandelen in Heusden over de vestingwallen biedt een mooi uitzicht over het Brabantse en Gelderse landschap, de Bergsche Maas en de gerestaureerde stad.

Ontdek in de buurt