Restauratie Kruithuis in volle gang

De restauratie en verduurzaming van het Kruithuis is in volle gang. Op deze historische plek komt straks het vesting- en watermuseum. Mede mogelijk gemaakt door een subsidie van de provincie Noord-Brabant. Wethouder Marianne van der Sloot en gedeputeerde Stijn Smeulders brachten op donderdag 9 februari een bezoek aan de bouwplaats. 

“Onze ambitie is dat over 50 jaar de geschiedenis van Brabant nog steeds kan worden doorgegeven aan de volgende generaties. We richten ons daarom op duurzaam behoud door herbestemming of restauratie, op de bescherming van collecties, op het zichtbaar en beleefbaar maken van ons cultureel erfgoed en op de verhalen van Brabant”, aldus gedeputeerde Stijn Smeulders. “Het Kruithuis heeft een belangrijke rol binnen de verhaallijn Bevochten Brabant. Vanwege het karakter van het complex - het is het oudste bewaard gebleven Kruithuis van Nederland - en als onderdeel van de Zuiderwaterlinie als geheel.”

Wethouder Marianne van der Sloot: “Dit gebouw is een van de belangrijkste monumenten van onze stad dat de verhalen van onze geschiedenis vertelt. Met deze restauratie willen we het gebouw weer klaar voor de toekomst maken en ervoor zorgen dat het weer te bezoeken en te beleven is. Dat mensen er weer komen om elkaar te ontmoeten, en er in het omliggende park of op de binnenplaats lekker kunnen lunchen, rustig een boekje kunnen lezen of kunnen studeren. De Kring Vrienden maakt er een Vesting- en watermuseum. Een ontzettend mooi initiatief. Ik kijk erg uit naar het moment dat de hele plek straks opgeknapt en open is.”

Het Kruithuis is straks een plek waar je leert over de Tachtigjarige Oorlog en het beleg van 1629 in ’s-Hertogenbosch. Daarnaast wordt het een bezoekerscentrum van de Zuiderwaterlinie. Een plek waar we het verhaal vertellen over water en duurzaamheid. En onderdeel van het UNESCO netwerk van watermusea. 

Munitie uit de 17e of 18e eeuw

Gietijzeren kanonskogels, handgranaten en loden musketkogels uit de zeventiende of achttiende eeuw. Ze kwamen gisteren tevoorschijn tijdens de restauratie van het Kruithuis. Bij archeologisch onderzoek in verband met het aanbrengen van nieuwe vloeren werden de vondsten op slechts 40 cm onder de huidige vloer gedaan. De grootste ijzeren kanonskogel, met een diameter van ca. 25 cm, weegt wel meer dan 20 kilo! Het meest bijzondere zijn kleine granaten van gietijzer. Ze zijn hol van binnen. De granaten werden gevuld met kruit. In een klein gaatje in de holle granaat werd een houten buisje gestoken waarin langzaam ontbrandend kruit werd gedaan. Als de handgranaat door de grenadier door middel van een brandende lont was aangestoken kon die naar de vijand worden gegooid. De loden kogels werden gebruikt in musketgeweren en zijn ongeveer anderhalve centimeter groot. De vondsten zullen de komende tijd worden gereinigd en geconserveerd. Het is mogelijk dat een deel van deze bijzondere objecten in de toekomst in het nieuwe vesting- en watermuseum te bewonderen zal zijn.

Duurzame restauratie

Architect BiermanHenket maakte het ontwerp voor de restauratie en herbestemming van het Kruithuis. Aannemer Nico de Bont is verantwoordelijk voor de uitvoering. In september is gestart met het verwijderen van asbest. Inmiddels staat het bijzondere gebouw uit de zeventiende eeuw in de steigers. Op het dak worden de oude leien momenteel zorgvuldig verwijderd. Na isolatie komen er nieuwe leien op het dak. De oude leien worden niet weggegooid. Deze worden deels hergebruikt als wandbekleding in de entree van het pand. En zo zijn er nog veel meer duurzame oplossingen bedacht. Het rijksmonument gaat daardoor na de restauratie zelfs van een energielabel E naar A.

De komende maanden isoleren we onder andere de vloer van de begane grond en voorzien we alle vloeren van vloerverwarming. Er worden ter isolatie achterzetramen geplaatst. En er komt een klimaatsysteem gevoed door een warmtepomp. De dikke metselwerkmuren hoeven niet geïsoleerd te worden. Deze zijn ruim 400 jaar geleden al duurzaam gebouwd.

Geweermakershuisje

Ook het geweermakershuisje uit de 19e eeuw restaureren we zorgvuldig. In dit gemeentelijk monumentje, dat naast het Kruithuis staat, komen de technische installaties. Hierdoor kan de ruimte in het Kruithuis optimaal worden benut. Het geweermakershuisje is 30 jaar niet onderhouden. Door weer en wind is vrijwel al het hout verrot. Met respect voor het gemeentelijk monument vervangen we dit met behoud van de oorspronkelijke details.  

Zuid-Willemspark

Het Kruithuis is een onderdeel van het Zuid-Willemspark. De openbare ruimte rond het gebouw wordt na de restauratie volledig opnieuw ingericht. Er komen onder andere nieuwe bomen en de grond rond het Kruithuis wordt deels afgegraven. Hierdoor ontstaat een ondiepe, droge gracht, die bij hevige regenval tijdelijk het water kan opvangen. Over het verlaagde deel komt een nieuwe brug naar de entree. Zo komt het oude karakter van het Kruithuis weer tot leven.

Planning

Naar verwachting is de restauratie eind van dit jaar klaar. Daarna richt de Kring Vrienden het gebouw in en gaan bij de start van het toeristenseizoen in 2024 de poorten open.