Gaten in de linie (1748-1830)
Opnieuw vallen de Fransen de Republiek binnen. Deze keer zijn het de legers van Napoleon die door Brabant trekken. De Zuiderwaterlinie biedt weerstand, totdat de Fransen hulp krijgen uit onverwachte hoeken.
Wat nu, Pichegru?
Met de Zuiderwaterlinie stevig op z’n plek en de vijanden van de Republiek goed op afstand konden de inwoners van Brabant eindelijk op adem komen. Dit bleek wederom niet lang te duren. De revolutionaire Fransen richtten hun ogen in 1793 namelijk opnieuw op de Republiek. Samen met een aantal uit Nederland gevluchte Patriotten vielen ze Brabant binnen. In eerste instantie bleek dit geen succes, maar het jaar erop wisten de Fransen belangrijke overwinningen te boeken.
Na een belegering van drie weken werd Den Bosch ingenomen en niet lang daarna werd ook Grave veroverd. Het Franse leger, onder aanvoering van Pichegru (1761-1804), liep echter tegen een groot struikelblok aan: het water. De waterlinie met zijn inundatiegebieden diende zijn doel en versperde de Fransen de weg. Hoe moest de Franse aanvoerder Pichegru nu verder? Oftewel; ‘Wat nu, Pichegru?’. Het strenge winterweer bood een verrassende oplossing. De inundatiegebieden en rivieren bevroren, waardoor het Franse leger zo door kon marcheren naar het noorden.
Beeld: Franse troepen steken de bevroren rivier over, rond 1795, Charles Rochussen
Hulp van binnenuit
Het strenge winterweer was echter niet de enige zwakke plek in de waterlinie. De Fransen werden namelijk ook een handje geholpen door mensen in Nederland die zich Patriotten noemden. Zij konden zich vinden in de idealen van de Franse revolutie: vrijheid, gelijkheid en broederschap. In Lith hielpen de Patriotten bijvoorbeeld de Fransen de bevroren rivier over te steken.
Hoewel de Zuiderwaterlinie omzeild werd door het winterweer en hulp van binnenuit, betekende dit nog niet het einde van de linie. De Fransen zagen het nut van de linie in de verdediging tegen hun vijanden. Met name Willemstad kreeg een belangrijke rol in de verdediging tegen de Engelsen. Napoleon liet de oude forten en vestingwerken die ooit eens door Menno Van Coehoorn bedacht waren, opknappen en bouwde zelfs nieuwe verdedigingswerken zoals de forten Sabina en De Hel.
Beeld: Fort Sabina tegenwoordig
De historie en het heden komen samen - Wat kun je vandaag de dag nog bezoeken
-
In het spoor van Napoleon
In het spoor van Napoleon
Willemstad was gastheer voor veel (ongenode) gasten. In deze periode verbleef zelfs Napoleon in de stad! Hij legde nog altijd bestaande forten als Fort Sabina en Fort de Hel aan - in Willemstad kun je dus echt in Napoleons voetstappen lopen.
-
Oude paadjes, droge voeten
Oude paadjes, droge voeten
De inwoners van de dorpen Lith en Lithoijen wisten heel goed om te gaan met water: het gebied stond regelmatig onder water. De paadjes die men vroeger gebruikte om droge voeten te houden, kun je ook nu nog bewandelen!
